De KLM DC-6 PH-TBJ Koningin Juliana stort neer tijdens de landing op het vliegveld Frankfurt Rhein Main. De DC-6 was naast de aanvliegroute op een te lage hoogte terechtgekomen. Mogelijk was de bemanning in het regenachtige weer gedesoriënteerd geraakt. 45 van de 47 inzittenden komen om.
De prelude:
Na de oorlog is de vliegtuigbouw en de luchtvaartindustrie tot grote bloei gekomen.
Na de tot passagiersvliegtuig omgebouwde militaire toestellen zoals de DC-3 Dakota, ontwerpen en bouwen de grote vliegtuigbouwers zoals Lockheed en Douglas echte luxe langeafstands passagierstoestellen met drukcabines. Die kunnen de verbindingen tussen Amerika, Azië en Europa moeiteloos, gerieflijk en met weinig tussenstops onderhouden.
De DC-6 kwam in 1946 op de markt. De KLM had er 8 van in dienst, maar erg fortuinlijk was de KLM DC-6 vloot niet: op 1 mei 1948 crashte de Koningin Wilhelmina bij een testvlucht op Schiphol en op 23 augustus 1954 stortte de Willem Bontekoe bij Bergen in de Noordzee.
Het verloop:
De Koningin Juliana is met 37 passagiers en 10 bemanningsleden onderweg van Johannesburg naar Schiphol. Onderweg zijn er meerdere tussenstops. Die zaterdag 22 maart 1952 vertrekt de DC-6 om 6.38 uur vanuit Rome naar Frankfurt. De vlucht verloopt zonder problemen, al is het weer bij Frankfurt niet optimaal. Het regent en het zicht is verminderd, maar het is ook niet dramatisch slecht.
Om 09.41 uur is de DC-6 op een hoogte van 4000 voet bij het Staden baken, aanvliegend op de Rhein Main luchthaven. De DC-6 had zich weer moeten melden bij de verkeersleiding van Frankfurt op een hoogte van 2000 voet voor het Offenbach baken, maar het toestel wordt gezien bij Neu Isenburg. Het toestel zit dan naast de aanvliegroute en vliegt veel te laag.
De Koningin Juliana raakt een boomtop, crashed in een bos 7 km ten noordoosten van de luchthaven en vliegt in brand. Een vrachtwagenchauffeur die in de buurt van de crashsite reed, slaagde erin 6 mensen levend uit de brandende stukken te halen. 4 van hen overlijden uiteindelijk toch. Twee inzittenden, een stewardess en een passagiere, overleven de ramp. 45 inzittenden komen om het leven, waaronder 14 Nederlanders.
De oorzaken:
Onderzoek van de wrakstukken wees niet op enig mankement. Ook de overlevenden maakten geen melding van bijzonderheden. Het is niet duidelijk geworden waarom de de bemanning geen radiocontact opnam bij het passeren van het Offenbach baken, en ook niet hoe en waarom het toestel veel te laag en naast de aanvliegroute terecht kwam.
De apparatuur in het vliegtuig en op de grond was in die tijd al dusdanig geavanceerd dat het aanvliegen van Rhein Main, vliegend van baken naar baken met de bijbehorende vlieghoogtes, ook bij enigszins slecht weer mogelijk had moeten zijn.
Het vermoeden is dat de bemanning gedesoriënteerd is geraakt en heeft geprobeerd door lager te gaan vliegen grondzicht te krijgen.
De lessen:
Lijnvluchten waren in de jaren na de oorlog gemeengoed geworden. Vliegen was nog niet betaalbaar voor iedereen en nog altijd een hele gebeurtenis, maar de vliegtuigen van die tijd waren solide en de vliegtechniek was uit het tijdperk van het pionieren gekomen.
Aan de andere kant was er nog geen sprake van geautomatiseerde systemen, zoals de automatische piloot die tegenwoordig zonder enig ingrijpen van de bemanning een vliegtuig veilig op de baan kan brengen, ook in dichte mist. Ook waren er nog geen systemen die technische afwijkingen signaleerden, zodat de bemanning de hele vlucht alle instrumenten regelmatig moest controleren, en hun positie handmatig moest uitrekenen.
Weliswaar werd de bemanning daarbij geholpen door directionele radiobakens, waarvan de te ontvangen signalen tezamen een idee gaven van de actuele positie, maar het geheel gaf veel mogelijkheden tot misinterpretatie en verkeerde handelingen die tot een crash konden leiden.
Op dezelfde zaterdag 22e maart 1952 verloor de KLM nog een toestel, de Lockheed Constellation Venlo, onderweg van Schiphol naar Sydney. De Venlo verloor een propellorblad, kreeg brand in de motor en maakte een noodlanding in Bangkok. Het toestel brandde helemaal uit. Alle 44 inzittenden konden net op tijd aan de vlammenzee ontsnappen.